آگهی

ابزار ارتباطی است که پیامگذار با یکی از وسایل ارتباطی (تلویزیون، روزنامه، اینترنت و …) و با پرداخت هزینه مقصود خود را به آگاهی مردم می رساند. ((آگهی به مطالبی گفته می شود که از جانب فردی یا دستگاهی برای آگاه کردن عموم مردم بر ورقه ای نوشته شود، بر دیوار نصب گردد، در روزنامه یا مجله ای به چاپ رسد، یا از رادیو و تلویزیون پخش شود و جنبه ی تبلیغی داشته باشد، و نیز نوشته ای است که خبر یا دستوری نو به مردم ارائه دهد.)) در متون روزنامه نگاری، آگهی را متنی برای اطلاع خواننده دانسته اند که از سوی فرد یا مؤسسه ای در در صفحه های معمولی یا محل ویژه ای در روزنامه یا مجله به چاپ برسدو در مقابل آن، طبق قانون، تعرفه، و یا مقررات داخلی نشریه حق الدرج پرداخت شود. در عرصه ی تجارت، آگهی را شخص یا مؤسسه ای معین با هدف نفوذ در عقاید و واکنش های مردم انتشار می دهد و حاوی توصیف خدمات و کالاهاست؛ به طوری که بازتاب مخاطبان را با قصد آگهی کننده هماهنگ سازد.

درباره ی تاریخچه ی آگهی گفتنی است که در الواح گلی بابلی حدود 3000 سال قبل از میلاد مسیح و کاغذهای پاپیروس در مصریان قدیم اعلان هایی بود. بازرگانان فنیقی برای فروش کالاهای خود اعلان هایی به دیوارها می چسباندند. نخستین آگهی نوشتاری در سال 1472 م. انتشار یافت. استفاده از آگهی در ایران به عهد باستان باز می گردد. از نخستین ابزارهای آگهی رسانی می توان به تابلوها و جارچی ها اشاره کرد. پیشینه ی آگهی در ایران به ترتیب شامل دیوارکوب، نشریه ی ادواری، کتاب سینما، رادیو، تلویزیون، و جز آن بوده است. افزون بر آن، نشر آگهی های مستقیم به تقلید از سایر کشورها و گونه های مختلف از قبیل کتابچه، بروشور، کاتالوگ، یا سالنمای اختصاصی نیز مرسوم بوده است. آگهی در عهد قاجار، نام های متفاوتی چون اعلام نامه، اعلان، اعلان نامه، اشتهارنامه، انتشارنامه، اعلانات تجارتی، و اعلان دولتی داشته که هیچ یک به جز ((اعلان)) قبول عام نیافته است. در سال 1314 ش. فرهنگستان ایران واژه ی ((آگاهی)) را جاگزین ((اعلان)) کرد. اما رئیس وقت اداره ی کل شهربانی، درخواست کرد که چون کلمه ی آگاهی برای تأمینات اداره کل شهربانی تعیین شده از ((آگاهی)) به جای ((اعلان)) خودداری کنند. پس از این ((آگهی)) به جای ((آگاهی)) تعیین شد.

آگهی بر دو نوع است:

آگهی خصوصی

که پیامگذار شخص حقیقی است و سود آن به وی باز می گردد؛ مثل آگهی فروش ملک و اتومبیل.

آگهی عمومی

که از سوی سازمان ها و اشخاص حقوقی با هدف نفع عمومی منتشر می شود؛ مثل مزایده، مناقصه، استخدام، حصر و وراثت، تأسیس شرکت، دعوت مجمع عمومی.

آگهی ها را به لحاظ موضوع و محتوا همچنین مرجع آگهی دهنده به رسمی و غیررسمی تقسیم می کنند. از مهمترین آگهی های رسمی، آگهی های قضایی و اداری هستند.

آگهی های قضایی

در قوانین قضایی پیش بینی می شوند. این آگهی ها اعلاناتی است که از سوی محاکم قضایی بر اساس آیین دادسرای مدنی پیش بینی شده و قانون گذار دستگاه دادگستری را مکلف به اجرا می کند؛ مثل حصر و وراثت

آگهی های اداری

شامل پیام های کلیه ی شرکت ها و سازمان های اداری دولتی و غیردولتی برای حسن جریان اداری و یا رفع نیازها به اطلاع افراد مورد  نظر می رسد. آگهی های اداری نوعی از نامه نگاری هستند با این تفاوت که در نامه نگاری گیرنده مشخص است اما در پیام های اداری روشن و مشخص نیست پس، از طریق آگهی ارتباط اداری برقرار می شود؛ مثل آگهی استخدام، آگهی تشکیل مجمع عمومی شرکت ها، آگهی مناقصه و مزایده و …

از نظری دیگر آگهی را می توان به دو گروه دولتی و غیردولتی تقسیم کرد. آگهی های دولتی خود به سه دسته تقسیم می شوند:

1- آگهی های سازمان های دولتی نظیر آگهی های استخدام، مزایده، مناقصه، اطلاعیه ها، پذیرش دانشجو، ابلاغ های هیئت های بدوی و تجدید نظر، مسابقه ها، شعارهای تبلیغاتی به مناسبت روزهای خاص، و جز آن؛

2- آگهی های وزارت دادگستری نظیر انحصار وراثت، ابلاغ یک نوبت و دو نوبت، مزایده، دادنامه، ابلاغ رأی، کشف جسد، احضار، و جز آن؛

3- آگهی های سازمان ثبت اسناد و املاک کشور نظیر فقدان سند مالکیت، تحدید حدود، مزایده، آگهی نوبتی ماده 147 قانون سازمان ثبت اسناد و املاک و ثبت شرکت ها و مالکیت های صنعتی.

آگهی های غیردولتی نیز بیشتر شامل آگهی های بازرگانی و نیازمندی های عمومی است که به وسیله ی صاحبان آگهی به دو شیوه ی مستقیم (ارتباط با سازمان های آگهی رسانه ها) و غیرمستقیم (به وسیله ی کانون های آگهی که امروزه به کانون های تبلیغاتی نیز شهرت دارند) به رسانه های جمعی، سفارش نشر و پخش داده می شود.

نقل قول از کتاب فرهنگواره ی نامه نگاری/ دکتر حسن ذوالفقاری